Η σκολίωση είναι μια συχνή παραμορφωτική πάθηση του φυσιολογικού σχήματος της σπονδυλικής στήλης.
Η σκολίωση είναι μια συχνή παραμορφωτική πάθηση του φυσιολογικού σχήματος της σπονδυλικής στήλης. Τα κύρια χαρακτηριστικά παραμόρφωσης είναι η πλάγια κλίση και η στροφή των σπονδύλων, με αποτέλεσμα η σπονδυλική στήλη να παίρνει χαρακτηριστικό σχήμα τύπου S ή C. Σκολίωση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και σε ενήλικες. Ανάλογα με την ηλικία εμφάνισης, διακρίνεται σε βρεφική, παιδική (<10 ετών, χειρότερη πρόγνωση) ή εφηβική (>10 ετών) σκολίωση.
Εμφανίζεται σε μεγαλύτερα παιδιά συνήθως την περίοδο της ταχείας ανάπτυξης λίγο πριν την εφηβεία, από τα 9 έως τα 12 στα κορίτσια και στα 13 – 14 έτη στα αγόρια. Η καμπύλη της σκολίωσης μπορεί σε αυτή τη φάση να επιδεινώνεται 1 έως 2 μοίρες κάθε μήνα. Αν η σκολίωση είναι περισσότερο από 40 – 50 μοίρες κατά την εφηβεία είναι πιθανό να συνεχίσει να επιδεινώνεται και κατά την ενήλικη ζωή με αργότερους ρυθμούς.
Στο 80% των περιπτώσεων η σκολίωση είναι ιδιοπαθής και συχνά έχει κληρονομική προδιάθεση. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις οφείλεται σε συγγενείς ανωμαλίες, χρωμοσωμικά σύνδρομα, διαταραχές του συνδετικού ιστού και παθήσεις του νευρικού συστήματος και των μυών όπως η εγκεφαλική παράλυση, η μυοπάθεια Duchenne, η νευροϊνωμάτωση, το σύνδρομο Marfan κ.α.
Επίσης, πρέπει να τονιστεί ότι η κακή στάση σώματος, η βαριά τσάντα, η μικρή ανισοσκελία ή η πλατυποδία δεν προκαλούν σκολίωση.
Συνήθως είναι ασυμπτωματική. Ακόμη και σε προχωρημένη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα. Σε μεγάλου βαθμού σκολιώσεις μπορεί να υπάρχουν ασυμμετρίες στο σώμα του παιδιού (θέση ώμων, προεξοχή ωμοπλάτης, ύβος, δερματικές πτυχές, θέση λεκάνης).
Απαιτείται λεπτομερές ιστορικό και κλινική εξέταση του παιδιού. Ο ακτινολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος για τη διάγνωση και απαιτείται ακτινογραφία όλης της σπονδυλικής στήλης σε όρθια θέση. Στις ακτινογραφίες μετριέται η καμπύλη με μεθόδους όπως η Cobb, που υπολογίζει τη γωνία σε μοίρες και βοηθά στην παρακολούθηση της εξέλιξης, την εκτίμηση της σοβαρότητας και τη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα τρόπος να προλάβουμε την εμφάνιση της σκολίωσης. Η έγκαιρη διάγνωση όμως έχει μεγάλη σημασία γιατί μπορούμε να τροποποιήσουμε την εξέλιξή της και τις πιθανές παραμορφώσεις. Όλα τα παιδιά πρέπει να ελέγχονται στην ηλικία των 6 ετών ανεξαρτήτως οικογενειακού ιστορικού και κατά την έναρξη της εφηβείας. Τα κορίτσια πρέπει να ελέγχονται κλινικά δύο φορές, στα 10 και 12 έτη, ενώ τα αγόρια μία φορά στα 13 έτη.
Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο και το βαθμό της σκολίωσης και περιλαμβάνει παρακολούθηση, εφαρμογή κηδεμόνων και χειρουργική επέμβαση.
Σε σκολίωση κάτω των 25ο αρχικά παρακολουθούμε το παιδί με κλινική εξέταση και ακτινογραφίες ανά εξάμηνο μέχρι την ολοκλήρωση της ανάπτυξης. Αν η καμπύλη αυξηθεί πάνω από 25 μοίρες, συνιστάται ειδικός κηδεμόνας σκολίωσης με παράλληλη κλινική και ακτινολογική παρακολούθηση ανά εξάμηνο. Ο κηδεμόνας χρησιμοποιείται για τουλάχιστον 20 ώρες την ημέρα και βοηθά στην πρόληψη περαιτέρω επιδείνωσης της καμπύλης, χωρίς όμως αποτέλεσμα όταν έχει ολοκληρωθεί η σκελετική ωρίμανση.
Εάν η σκολίωση εξελίσσεται ραγδαία και φτάσει ή ξεπεράσει τις 45°, τότε ενδείκνυται χειρουργική επέμβαση ανεξαρτήτως της ηλικίας του παιδιού ή εφήβου.
